Ponad 7500 artykułów dostępnych bezpośrednio w magazynie
🎄 Możliwość zwrotu do 31.01.2025
Twój partner w astronomii
Magazyn > Praktyka > Obserwacje > Księżycowy spacer > Wycieczka po górach i dolinach Alp
Praktyka

Wycieczka po górach i dolinach Alp

Podczas formowania się Mare Imbrium, niemal cztery miliardy lat temu, wyrzucona została potężna zewnętrzna ściana.

Montes Alpes leżą przy północno-wschodniej krawędzi Mare Imbrium. NASA/GSFC/Arizona State University Montes Alpes leżą przy północno-wschodniej krawędzi Mare Imbrium. NASA/GSFC/Arizona State University

Podczas formowania się Mare Imbrium (Morze Deszczów), niemal cztery miliardy lat temu, wyrzucona została potężna zewnętrzna ściana, której pozostałości noszą obecnie nazwy gór ziemskich. Na południu leżą Montes Carpatus (Karpaty), na wschodzie Montes Apenninus (Apeniny), Montes Caucasus (Kaukaz), oraz Montes Alpes (Alpy) na północnym wschodzie.

Celuj wysoko

Wysokie szczyty górskie i rozległe pagórkowate przestrzenie stanowią obraz Montes Alpes. NASA/GSFC/Arizona State University Wysokie szczyty górskie i rozległe pagórkowate przestrzenie stanowią obraz Montes Alpes. NASA/GSFC/Arizona State University

Montes Alpes biegną przez północno-wschodnią część Mare Imbrium na długości 281 km. Pierwsze góry zaczynają się w pobliżu krateru Cassini, a całe pasmo górskie sięga w pobliże krateru Plato na północy morza księżycowego. Przez środek Montes Alpes  przebiega imponująca Vallis Alpes (Dolina Alpejska) w kierunku południowy zachód - pólnocny wschód.

Podczas gdy na północ od doliny Alpy składają się z wielu wzajemnie przeplatających się szczytów, teren na południe od Vallis Alpes kształtują również niskie góry i wzgórza. Rzucające się w oczy cechy to sprawiający wrażenie stromo nachylonego Promontorium Agassiz (Przylądek Agassiza) na północny zachód od Cassiniego, oraz najwyższy alpejski szczyt Mont Blanc, przewyższający o jeszcze dobre 1000 metrów 2500-metrowe góry pasma.

Oraz głęboko

Vallis Alpes to wizualnie jedna z najbardziej imponujących formacji księżycowych. Tutaj, na długości 190 km i szerokości 10–20 km, skorupa księżycowa osiadła wzdłuż dwóch linii uskokowych. Dolina powstała prawdopodobnie w tym samym czasie, co impakt Imbrium. Dno wypełnia ciemna skała lawowa, natomiast na porannym terminatorze jasno oświetlone są około 1000-metrowe zbocza krawędzi zachodniej. Wąski wąwóz bezpośrednio przy Mare Imbrium otwiera się po kilku kilometrach w szeroki owalny obszar, który w historycznej literaturze księżycowej nazywany jest również Wielkim Amfiteatrem.

Więcej szczegółów

Szczegółowe zdjęcie Vallis Alpes. Bruzda w alpejskiej dolinie ma tylko około 550 metrów szerokości i jest bardzo trudna do zaobserwowania. NASA/GSFC/Arizona State University Szczegółowe zdjęcie Vallis Alpes. Bruzda w alpejskiej dolinie ma tylko około 550 metrów szerokości i jest bardzo trudna do zaobserwowania. NASA/GSFC/Arizona State University

Prawdziwym wyzwaniem jest dostrzeżenie bruzdy o szerokości jedynie około 550 m, która biegnie dnem alpejskiej doliny. Bruzda ciągnie się środkiem doliny i jest prawdopodobnie dawnym kanałem lawowym, którego strop się zapadł. W teleskopie o aperturze od około 150mm jest szansa na jej dostrzeżenie przy doskonałym seeingu, który pozwala na użycie wysokiego powiększenia ponad 200x.

Najlepsza widoczność: 8 lub 21 dni po nowiu.

Autor: Lambert Spix / Licencja: Oculum-Verlag GmbH