Ponad 7500 artykułów dostępnych bezpośrednio w magazynie
Twój partner w astronomii
Magazyn > Praktyka > Obserwacje > Księżycowy spacer > Odlotowa wizyta u filozofów
Praktyka

Odlotowa wizyta u filozofów

Sześć dni po nowiu, w regionie pomiędzy Mare Frigoris a Mare Serenitatis dominują dwa rzucające się w oczy kratery.

Para kraterów Aristoteles i Eudoxus leży pomiędzy Morzem Zimna a Morzem Jasności. NASA/GSFC/Arizona State University Para kraterów Aristoteles i Eudoxus leży pomiędzy Morzem Zimna a Morzem Jasności. NASA/GSFC/Arizona State University
Oba kratery są dobrze zachowane. NASA/GSFC/Arizona State University Oba kratery są dobrze zachowane. NASA/GSFC/Arizona State University

Sześć dni po nowiu, w regionie pomiędzy Mare Frigoris (Morze Zimna) na północy, a Mare Serenitatis (Morze Jasności) na południu, dominują dwa rzucające się w oczy kratery. Imiennikami tej atrakcyjnej pary kraterów są dwaj filozofowie greccy: Arystoteles i Eudoksos, a przy takim oświetleniu od razu zwracają na siebie uwagę.

Typowe góry pierścieniowe

Aristoteles to typowa góra pierścieniowa, bardzo podobna do prototypu tej klasy kraterów, Kopernika. Również jego rozmiary, średnica 87 km i głębokość 3500 m w przybliżeniu odpowiadają rozmiarom Kopernika. Jednak w przeciwieństwie do Kopernika, nie ma wyraźnego wzniesienia centralnego, a z zalanego lawą dna krateru wystają tylko dwa niewielkie szczyty. Krater Mitchell o rozmiarze 30 km leży zaraz przy wschodniej ścianie Aristotelesa, co daje kolejną ciekawą parkę.

Dokładne obserwacje ujawniają, że mniejszy krater Mitchell jest nałożony na większego Aristotelesa. Charakterystyczne tarasowe stopnie widoczne są na wschodniej ścianie Aristotelesa, podczas gdy zachodnia strona opada bardziej stromu do krateru i wydaje się mniej ukształtowana. Przy dokładniejszym przyjrzeniu się bezpośredniemu otoczeniu góry pierścieniowej, można dostrzec kilka promieniście ułożonych bruzd materiału uderzeniowego, głównie w kierunku Mare Frigoris. Tam, przy dobrym seeingu, widoczny jest filigranowy łańcuch kraterów z bardzo małych impaktów, tworzący praktycznie nieprzerwaną wąską linię w kierunku północno-zachodnim, dokładnie w stronę pozostałości bezimiennego krateru-widmo.

Wzgórza zamiast gór

Szkic Aristotelesa i Mitchella widocznych przez teleskop o aperturze 400mm przy powiększeniu 385×. W teleskopie o takiej aperturze oba kratery pokazują ogromną liczbę szczegółów. Serge Vieillard Szkic Aristotelesa i Mitchella widocznych przez teleskop o aperturze 400mm przy powiększeniu 385×. W teleskopie o takiej aperturze oba kratery pokazują ogromną liczbę szczegółów. Serge Vieillard

Około 100 km na południe od Aristotelesa, pośrodku wyżyny charakteryzującej się niewielkimi wzniesieniami i górami, leży 67-kilometrowa góra pierścieniowa Eudoxus. Podobnie jak jego "kolega" Aristoteles, również ten krater wykazuje charakterystyczne cechy gór pierścieniowych z wałowymi zboczami i w dużej mierze płaskim dnem. Ale i tu brakuje wyraźnego wzniesienia centralnego. Zamiast tego, w centrum znajduje się gęsta grupa wzgórz o różnej wielkości.

Podłoże tej wyżyny składa się z materiału wyrzutowego z Mare Imbrium (Morze Deszczów). Możliwe, że ta skała o mniejszej gęstości zapobiegła silnemu odrzuceniu gruntu po uderzeniu, a tym samym powstaniu wysokiego wzniesienia centralnego.

Najlepsza widoczność: 6 lub 19 dni po nowiu.

Autor: Lambert Spix / Licencja: Oculum-Verlag GmbH