Skos przy księżycowej krawędzi

Na południowym zachodzie Księżyca, w pobliżu jego krawędzi, widać rzeczywiście ukośny impakt - jak on powstał?

Podczas obserwacji Księżyca ulubionymi celami są liczne kratery w różnych rozmiarach i kształtach; wiele z nich wygląda owalnie. Jednak w rzeczywistości kratery księżycowe są z reguły okrągłe i jedynie na skutek zniekształceń perspektywicznych wydają się mniej lub bardziej owalne. Wybitnym wyjątkiem jest tu prawdziwie ukośny impakt w pobliżu krawędzi Księżyca, w jego południowo-zachodniej ćwiartce. Przy rozmiarach 70×180 km, ta formacja jest rzeczywiście silnie eliptyczna – i to nie jest przypadek.

Dłuższa oś krateru biegnie w kierunku północny zachód - południowy wschód. Schiller wydaje się składać z co najmniej dwóch kraterów głównych, których średnica rośnie w kierunku południowo-wschodnim. Kompleks wydaje się być zatem zlepkiem co najmniej dwóch kraterów. Kształt Schillera można porównać do przerośniętego śladu buta. W północno-zachodniej połówce znajduje się równie niezwykłe pasmo górskie. Wydaje się wydłużone i podzielone na dwie części.

Z biegiem czasu powstało wiele teorii na temat pochodzenia Schillera. Rozważano pochodzenie wulkaniczne lub uderzenie kilku ciał niebieskich w tym samym czasie, które nałożyły się na siebie, a późniejsze zalanie lawą spowodowało zanik wałów kraterów. Obecnie przyjmuje się, że charakterystyczny kształt krateru spowodowało muskające uderzenie o niskiej prędkości pod kątem mniejszym niż 3 stopnie. W tym scenariuszu pojedynczy krater tworzy serię eliptycznych i nakładających się zagłębień.

Wydłużony kształt Schillera można było odtworzyć w eksperymentach NASA w latach 70-tych XX wieku. W tych sztucznie uformowanych kraterach pojawiło się nawet podłużne pasmo górskie jak w oryginale. Kratery o silnie eliptycznym kształcie znaleziono również na Marsie. Ich źródłem mogą być ciała niebieskie o rozmiarach księżyców Marsa: Phobosa (27×22×19 km) i Deimosa (15×12×11 km), które krążąc po coraz bardziej płaskich orbitach w końcu uderzyły w powierzchnię Marsa. Schiller może zatem reprezentować prawdopodobnie miejsce uderzenia dawnego małego satelity kiężycowego.

Najlepsza widoczność: 12 lub 25 dni po nowiu.

Autor: Lambert Spix / Licencja: Oculum-Verlag GmbH