Ponad 7500 artykułów dostępnych bezpośrednio w magazynie
Twój partner w astronomii
Magazyn > Praktyka > Obserwacje > Księżycowy spacer > Uderzenie przy krawędzi morza
Praktyka

Uderzenie przy krawędzi morza

Jednym z wyjątkowych celów obserwacyjnych na Księżycu jest duży krater Posidonius leżący przy krawędzi Mare Serenitatis.

Posidonius leży tuż przy krawędzi Mare Serenitatis. NASA/GSFC/Arizona State University Posidonius leży tuż przy krawędzi Mare Serenitatis. NASA/GSFC/Arizona State University

Jednym z wyjątkowych celów obserwacyjnych na Księżycu jest duży krater Posidonius. Położony przy krawędzi Mare Serenitatis (Morze Spokoju), stanowi formację o średnicy 100 km prezentującą się w całej okazałości przy linii terminatora pięć dni po nowiu i zapraszającą do szczegółowej obserwacji.

Krater w kraterze

Wał Posidoniusa jest silnie zerodowany. NASA/GSFC/Arizona State University Wał Posidoniusa jest silnie zerodowany. NASA/GSFC/Arizona State University

Impakt, który ma prawdopodobnie 3,5 miliarda lat jest całkowicie zalany lawą i wygląda jak płytka misa. Wał Posidoniusa jest silnie zwietrzały i wypłaszcza się na zachodzie, w kierunku Mare Serenitatis. Tam wręcz praktycznie się przełamuje, odsłaniając niewielkie przejście do sąsiedniego morza księżycowego. Wewnątrz wału leżą dwa małe kratery: okrągły, 11-kilometrowy Posidonius A, nieco za zachód od środka Posidoniusa, oraz jedynie 2-kilometrowy mały krater Posidonius C. Ten ostatni widoczny jest przy dobrym seeingu w teleskopie o średniej aperturze na południowy wschód od Posidoniusa A.

Ten krater posiada nawet małą, ale wyraźną aureolę, która widoczna jest na ciemnym, bazaltowym tle. Dla niej warto tu wrócić przy pełni.

Spirale i bruzdy

Szkic Posidoniusa: uderzającą cechą jest pasmo górskie, które lekko spiralnie biegnie we wnętrzu krateru. Serge Vieillard Szkic Posidoniusa: uderzającą cechą jest pasmo górskie, które lekko spiralnie biegnie we wnętrzu krateru. Serge Vieillard

W obrębie krateru leży także efektowne pasmo górskie. Wzniesienie to zaczyna się na południu Posidoniusa, tuż przy graniczącym z nim kraterze Chacornac, i następnie ciągnie się lekką spiralą wypłaszczając się nad zalanym lawą dnem krateru. Ta struktura jest wyraźnie widoczna już w teleskopie o małej aperturze. Masyw powstał prawdopodobnie w wyniku osunięcie się wału. Spirala zamyka pozostałości dawnego wzniesienia centralnego, które obecnie składa się jedynie z kilku płaskich pagórków.

Następną perełką Posidoniusa jest rozbudowany system bruzd. W teleskopie o średniej aperturze widać tu zasadniczo główną bruzdę, biegnącą w linii północny zachód-południowy wschód przez środek krateru.

Najlepsza widoczność: 5 lub 18 dni po nowiu.

Autor: Lambert Spix / Licencja: Oculum-Verlag GmbH