Ponad 7500 artykułów dostępnych bezpośrednio w magazynie
🎄 Możliwość zwrotu do 31.01.2025
Twój partner w astronomii
Magazyn > Praktyka > Obserwacje > Księżycowy spacer > Dwie bruzdy za jednym zamachem
Praktyka

Dwie bruzdy za jednym zamachem

Siedem dni po nowiu można skupić się na obserwacji fantastycznych systemów bruzd Rima Hyginus oraz Rimae Triesnecker.

Gdy Słońce jest nisko, Rima Hyginus i Rimae Triesnecker dobrze kontrastują z tłem. NASA Gdy Słońce jest nisko, Rima Hyginus i Rimae Triesnecker dobrze kontrastują z tłem. NASA

Dwa fantastyczne systemy bruzd leżą między Mare Vaporum (Morze Oparów) a Sinus Medii (Zatoka Centralna): Rima Hyginus (bruzda Hyginus) i Rimae Triesnecker (bruzdy Triesnecker). Można tu dostrzec bruzdy o zróżnicowanym wyglądzie i obserwować je przez dwa do trzech dni księżycowych.

Małe, ale ładne

Dwie bruzdy leżą niemal dokładnie na środku Księżyca. NASA Dwie bruzdy leżą niemal dokładnie na środku Księżyca. NASA

Nawet w małym teleskopie, Rima Hyginus o długości 219 km widoczna jest jako delikatna, zakrzywiona linia. Na jej środku leży krater Hyginus o średnicy 9 km, od którego wzięła swoją nazwę. Przy większym powiększeniu widać, że w części zachodniej bruzda składa się z nałożonych na siebie małych kraterów. W rzeczywistości widać tu zapadliska w stropie dawnej jaskini lawowej.

Przy bliżej obserwacji także Hyginus okazuje się być kraterem pochodzenia wulkanicznego. Wskazuje na to brak wyniesionej obręczy zewnętrznej i strome zbocza. Ciemne osady popiołu z erupcji wulkanicznych w okolicach Hyginusa potwierdzają tę teorię.

Plecionka

Rimae Triesnecker to wiele wąskich i płytkich bruzd, któres są częściowo splecione w sieć. Ze względu na ich delikatny charakter, Rimae Triesnecker są trudniejsze do zaobserwowania niż Rima Hyginus. W pobliżu terminatora, bruzdy wyróżniają się jednak z podłoża jako delikatne ciemne linie. Najlepszym punktem orientacyjnym jest krater Triesnecker o średnicy 26 km, od którego wzięły swoją nazwę. Najszerszy i najłatwiejszy do zauważenia odcinek bruzdy znajduje się bezpośrednio na wschód od niego. Na całej swojej długości system bruzd biegnie na południe do 49-kilometrowego krateru Rhaeticus, a na północ w okolice Rima Hyginus. Rimae Triesnecker składa się prawdopodobnie również z dawnych kanałów lawowych, które mogą być związane z powstaniem Sinus Medii 3,5 miliarda lat temu.

Promień światła w Hyginusie

Przy odpowiednio niskiej pozycji Słońca, w kraterze Hyginus pojawia się wąski pas światła. L. Spix Przy odpowiednio niskiej pozycji Słońca, w kraterze Hyginus pojawia się wąski pas światła. L. Spix

Około 7 dni po nowiu, na zacienionym dnie krateru Hyginus pojawia się klin światła, który rozszerza się w miarę "starzenia się" Księżyca. To ostro padające promienie Słońca przechodzi przez Rima Hyginus i oświetla wąski pas. Powiększenie powinno być odpowiednio duże, najlepiej 150-krotne lub wyższe, ze względu na niewielkie rozmiary strumienia światła.

Najlepsza widoczność: 7 lub 20 dni po nowiu.

Autor: Lambert Spix / Licencja: Oculum-Verlag GmbH