Ponad 7500 artykułów dostępnych bezpośrednio w magazynie
🎄 Możliwość zwrotu do 31.01.2025
Twój partner w astronomii
Praktyka

Wspaniałe Trio

Trio kraterów Theophilus, Cyrillus i Catharina tworzy wspaniały tercet, który nawet w małym teleskopie pokazuje wiele szczegółów.

Trio Theophilus, Cyrillus i Catharina leży bezpośrednio przy zachodniej krawędzi Mare Nectaris. NASA/GSFC/Arizona State University Trio Theophilus, Cyrillus i Catharina leży bezpośrednio przy zachodniej krawędzi Mare Nectaris. NASA/GSFC/Arizona State University

Pięć dni po nowiu dopełniający się Księżyc ujawnia jedną z perełek obserwacji księżycowych: trio kraterów Theophilus, Cyrillus i Catharina. Dosłownie jak obrazku, te trzy impakty tworzą wspaniały tercet, który z grubsza wyznacza lekki łuk krawędzi Mare Nectaris (Morze Nektaru).

Kratery starsze i młodsze

Podobnej wielkości kratery Theophilus (119 km), Cyrillus (98 km) i Catharina (104 km) oferują na niewielkim obszarze materiał obserwacyjny na cały wieczór. Obserwacje najlepiej rozpocząć od niewielkiego powiększenia tak, by mieć przegląd tego regionu. W ten sposób można wyraźnie dostrzec kolejność ich powstawania. Najlepiej zachowanym kraterem jest najbardziej na północ wysunięty Theophilus. Częściowo zachodzi on na położonego na południe od niego Cyrillusa. Theophilus mussiał zatem uformować się po Cyrillusie.

Cyrillus i Catharina są silniej zerodowane; Catharina jeszcze wyraźniej niż Cyrillus, co sugeruje wyższy wiek Cathariny.

Kratery z wieloma szczegółami

Niezwykły tercet pokazuje wiele szczegółów nawet w małym teleskopie. NASA/GSFC/Arizona State University Niezwykły tercet pokazuje wiele szczegółów nawet w małym teleskopie. NASA/GSFC/Arizona State University

Theophilus ma wyraźnie zarysowany wał, który wykazuje zdecydowane tarasowanie ku wnętrzu krateru. Wewnątrz krateru rzuca się w oczy wzniesienie centralne o wysokości 1400 m, które, przy dobrym seeingu, nawet w teleskopie o małej aperturze wydaje się rozbite na cztery pojedyncze fragmenty. Celem obserwacyjnym dla mniejszych teleskopów jest również 8-kilometrowy krater Theophilus B, który powstał dokładnie na północno-zachodniej ścianie krateru. Podobnie jak Theophilus, leżący na południe od niego Cyrillus może pochwalić się wzniesieniem centralnym. Jest ono ułożone w trzech segmentach, z których największy ma nieco kopulasty wygląd. Wał Cyrillusa, w przeciwieństwie do Theophilusa, jest wyraźnie spłaszczony i miejscami gładko wtapia się w nierówności terenu.

Najbardziej podupadłym kraterem jest jednak Catharina. Wał teraz już jedynie płytkiej misy jest poprzerywany wieloma kolejnymi impaktami. Od północy Catharina jest niemal w połowie pokryta 46-kilometrowym kraterem Catharina P. Na wschodnim wale krateru leżą sąsiadująco Catharina B (24 km) i G (17 km), a przy wale południowym leży Catharina S (16 km). Brak wzniesienia centralnego. Zastało ono prawdopodobnie zniszczone podczas formowania Cathariny P.

Najlepsza widoczność: 5 lub 18 dni po nowiu.

Autor: Lambert Spix / Licencja: Oculum-Verlag GmbH