Bogini miłości zmienną jest

Wenus świeci jaśniej niż jakakolwiek gwiazda, ale to nie wszystko: podobnie jak Księżyc, Wenus pokazuje fazy, które można obserwować.

Wenus jest jednym z najbardziej charakterystycznych obiektów na niebie. Wczesnym rankiem lub wieczorem świeci tak jasno, że przyćmiewa swym blaskiem każdą gwiazdę i planetę. Można ją obserwować nawet na dziennym niebie. Być może to ten wyjątkowy blask sprawił, że nadano jej imię rzymskiej bogini miłości i piękna.

Ponieważ Wenus krąży wokół Słońca wewnątrz orbity ziemskiej, w przeciwieństwie do planet zewnętrznych, na niebie może oddalić się od Słońca jedynie o pewien kąt. Ta odległość kątowa nazywana jest elongacją. W przypadku Wenus ta odległość wynosi maksymalnie 48°.

Z tego powodu planeta nie jest dostępna do obserwacji całą noc. W zależności od tego, czy Wenus znajduje się na wschód czy na zachód od Słońca na swojej orbicie, widzimy ją albo na zachodnim, wieczornym niebie jakiś czas po zachodzie Słońca, albo przed wschodem Słońca na wschodnim niebie porannym. Gdy Wenus znajduje się dokładnie pomiędzy Słońcem a Ziemią, mówimy o koniunkcji dolnej, a jej położenie za Słońcem to koniunkcja górna. Podczas tych koniunkcji planeta jest z reguły niewidoczna.

Wenus krąży wokół Słońca po orbicie wewnętrznej (wewnątrz orbity Ziemi). Dlatego, podobnie jak ziemski Księżyc, pokazuje różne fazy, np. "pełnię" czy "sierp". Kilka tygodni po koniunkcji górnej planeta widoczna jest jako mała tarczka niemal w pełni. Następnie odległość kątowa od Słońca rośnie, a oświetlona część się zmniejsza przy rosnącej średnicy kątowej - Wenus porusza się w stronę Ziemi. Podczas maksymalnej elongacji wschodniej Wenus widoczna jest na niebie wieczornym w "pierwszej kwadrze", by w kolejnych dniach kurczyć się do wąskiego, ale dużego kątowo sierpa. Podczas koniunkcji dolnej Wenus jest w "nowiu".

W czasie koniunkcji dolnej Wenus można obserować jedynie podczas rzadkich tranzytów przed tarczą Słońca. Kiedy Wenus pojawia się ponownie na niebie porannym, proces ten powtarza się w odwrotnej kolejności: planeta widoczna jest jako duży, wąski sierp, a podczas maksymalnej elongacji zachodniej jest już mniejsza, w "ostatniej kwadrze". W końcu, podczas koniunkcji górnej, znika za Słońcem w fazie "pełni". W tej drugiej części cyklu Wenus oddala się od Ziemi. Na pełne okrążenie wokół Słońca, Wenus potrzebuje 225 dni.

Obserwacje Wenus

Przebieg faz można obserwować już przez mały teleskop. Już kilkudniowe odstępy między obserwacjami wystarczają by dostrzec zmiany. Pomocne może się okazać wykorzystanie filtra szarego neutralnego, który stłumi blask Wenus i poprawi widoczność faz. Szczególnym doświadczeniem jest również dostrzeżenie Wenus za dnia. Dobrym punktem wyjścia jest jej widoczność poranna podczas maksymalnej elongacji zachodniej. Należy spróbować utrzymać Wenus w zasięgu wzroku jak najdłużej, podczas gdy niebo jaśnieje. Charakterystyczne punkty orientacyjne, takie jak drzewa, dachy domów, słupy energetyczne, czy nawet Księżyc, mogą pomóc w ponownym namierzeniu Wenus, w przypadku gdybyś ją zgubił. Daje to duże szanse na dostrzeżenie jej jako małego punkcika światła nawet wtedy, gdy Słońce jest już nad horyzontem.

Autor: Lambert Spix / Licencja: Oculum-Verlag GmbH