Kasjopeja

"Gwiezdne W" leży w Drodze Mlecznej i kusi egzotycznymi gwiezdnymi olbrzymami i jasnymi gromadami gwiazd, dostępnymi także dla lornetek.

Ze względu na układ pięciu jasnych gwiazd przypominający literę W, gwiazdozbiór Kasjopei zwany jest często "gwiezdnym W". Inne wyobrażenia obejmowały poroże łosia, grupę pięciu reniferów, czy dwór celtyckiej bogini Dôn. Dla obserwatorów arabskich gwiazdozbiór ten był częścią wielbłąda. Mówi nam o tym arabska nazwa gwiazdy β Cas, która w dosłownym tłumaczeniu oznacza "garb wielbłąda".

Najbardziej znany jest jednak mit o Kasjopei, żonie króla Cefeusza, która ściągnęła na siebie gniew bogów. Królowa chełpiła się swoją urodą i twierdziła, że jest o wiele piękniejsza od nimf morskich. Za karę miała złożyć w ofierze swoją córkę Andromedę morskiemu potworowi, czemu ostatecznie zapobiegł bohaterski Perseusz.

W gwiazdozbiorze Kasjopei można znaleźć dwie gwiazdy, które należą do najrzadszych i najjaśniejszych słońc. Są to żółte hiperolbrzymy, których w Drodze Mlecznej znamy jedynie 15 – a dwa z nich leżą właśnie w tym gwiazdozbiorze. φ Cas świeci na naszym niebie z jasnością 4,5 magnitudo, a w rzeczywistości ma jasność jak pół miliona naszych Słońc. Podobnie jest z oddaloną o zaledwie 7° gwiazdą V509 Cas (HR 8752), która ma jasność 5,3 magnitudo i emituje 200000 razy więcej energii niż nasze Słońce.

Ponieważ gwiazdozbiór leży we wstędze Drogi Mlecznej, obfituje on przede wszystkim w gromady gwiazd. Najjaśniejszą z nich jest M52, która należy do najbogatszych gromad otwartych nieba północnego i można ją obserwować już za pomocą małego teleskopu. Innymi wartymi odwiedzenia gromadami są: M103, odkryta przez Caroline Herschel NGC 7789, a także NGC 457, zwana również gromadą Sowa. Przy odrobinie wyobrażni można rozpoznać w jej kształcie ptaka z rozpostartymi skrzydłami i dwoma świecącymi oczami.

Mniej znana, ale zdecydowanie warta odwiedzenia, jest gromada Stock 2. Jest to jedna z bardziej znanych pozycji z katalogu obiektów niemieckiego astronoma Jürgena Stocka, który odkrył tę gromadę w 1955 roku. Ze względu na swój kształt, przypominający sylwetkę ćwiczącego z hantlami, Stock 2 jest bardziej znana jako Mięśniak. Składa się ona z gwiazd o jasności 8 magnitudo, więc kulturysta jest już widoczny – zakładając ciemne niebo – przez lornetkę na statywie.

Autor: Nico Schmidt / Licencja: Oculum-Verlag GmbH