Ponad 7500 artykułów dostępnych bezpośrednio w magazynie
🎄 Możliwość zwrotu do 31.01.2025
Twój partner w astronomii
Magazyn > Praktyka > Obserwacje > Królestwo głębokiego nieba > Dwie galaktyczne siostry
Praktyka

Dwie galaktyczne siostry

M95 i M96 należą do perełek galaktycznego terenu łowieckiego w Lwie. Spiralna struktura M96 została odkryta już w roku 1850.

M96 jest najjaśniejszym członkiem grupy galaktyk o tej samej nazwie... Stefan Heutz, Wolfgang Ries / Johannes Schedler / CCD Guide M96 jest najjaśniejszym członkiem grupy galaktyk o tej samej nazwie... Stefan Heutz, Wolfgang Ries / Johannes Schedler / CCD Guide

Gwiazdozbiór Lwa to klasyczny teren łowiecki dla obserwatorów galaktyk. Z samych katalogów NGC i IC jest tu już ponad 700 galaktyk. Większość z nich jest słaba. Ale już 22 obiekty o jasności do 11 magnitudo są warte podróży wizualnej. Messier 95 i 96 należą tu do absolutnych perełek.

... jednak M95 w niczym jej nie ustępuje. Stefan Heutz, Wolfgang Ries / Johannes Schedler / CCD Guide ... jednak M95 w niczym jej nie ustępuje. Stefan Heutz, Wolfgang Ries / Johannes Schedler / CCD Guide

Odkrycia M96 dokonał, wraz z M95, Francuz Pierre Méchain nocą 20 marca 1781 roku. Messier zweryfikował to odkrycie 24 marca 1781 roku i opisał galaktykę jako "mgławicę bez gwiazd". Porównał on wygląd M95 i M96 z parką M84/M86 w gwiazdozbiorze Panny. W roku 1850, M96 została wymieniona jako jedna z 14 mgławic, w których strukturę spiralną można było dostrzec przez gigantyczny teleskop 1800 mm Lorda Rosse. Zarysy tej struktury były już dostrzeżone przez innych obserwatorów. John Herschel opisał galaktykę w roku 1826 jako "mającą strukturę". D’Arrest nabrał nawet przekonania, że jest to rozdzielona gromada gwiazd.

Klejnot całej grupy galaktyk

M96 widoczna w teleskopie 400mm na ciemnym niebie wiejskim. Uwe Glahn M96 widoczna w teleskopie 400mm na ciemnym niebie wiejskim. Uwe Glahn

M96 jest najjaśniejszym członkiem grupy M96, do której oprócz niej, należą także M105, NGC 3384, oraz inne słabsze galaktyki. Ich odległość można stosunkowo dokładnie określić za pomocą jasnych Cefeid, czerwonych olbrzymów, oraz supernowej 1998bu, która pojawiła się w maju 1998 roku w M96 i wynosi ona 35 milionów lat świetlnych. Ramiona M96 wydają się asymetryczne, co mogłoby świadczyć o wcześniejszych spotkaniach z sąsiednimi galaktykami.

Jednak najnowsze badania nie pokazują żadnej materii międzygalaktycznej wokół M96 i M95 wskazującej na takie oddziaływania. Północne ramię i obszary wewnętrzne usiane są licznymi regionami HII, miejscami narodzin nowych gwiazd.

Szczegóły wymagają teleskopów średniej wielkości

M95 widoczna w teleskopie 400mm na ciemnym niebie wiejskim. Uwe Glahn M95 widoczna w teleskopie 400mm na ciemnym niebie wiejskim. Uwe Glahn

Galaktyki leżą nieopodal środka wyimaginowanej linii łączącej α i θ Leonis. Już w lornetce można rozpoznać tu słabą mgiełkę. W małym teleskopie M96 widoczna jest jako najjaśniejszy obiekt grupy galaktyk, a zestawienie z M95 jest interesujące. M96 wydaje się zauważalnie jaśniejsza i wyraźniej zarysowana.

W małych teleskopach widoczna jest też jasna parka M105/NGC 3384 leżąca dalej na północ. Od apertury 300-350 mm w średnich powiększeniach można szukać ciemnych struktur i zarysów struktury spiralnej w regionie centralnym. Wyzwaniem dla dużych teleskopów i astrofotografów są zewnętrzne ramiona spiralne oraz słabe galaktyki należące do grupy i widoczne w tle.

Oprócz M95 i M96 w bezpośrednim sąsiedztwie leżą inne galaktyki: M105 oraz NGC 3384. J. Scholten Oprócz M95 i M96 w bezpośrednim sąsiedztwie leżą inne galaktyki: M105 oraz NGC 3384. J. Scholten

Autor: Matthias Juchert / Licencja: Oculum-Verlag GmbH