Ponad 7500 artykułów dostępnych bezpośrednio w magazynie
Twój partner w astronomii
Praktyka

Tryplet Lwa

Galaktyki Trypletu Lwa należą do najodleglejszych obiektów głębokiego nieba, możliwych do obserwacji z miasta.

Sven Junge Sven Junge
Triplet Lwa: na dole po lewej M66, po prawej M65, u góry NGC 3682. Obserwator miejski nie zobaczy ich jednak tak wyraźnie. Sven Junge Triplet Lwa: na dole po lewej M66, po prawej M65, u góry NGC 3682. Obserwator miejski nie zobaczy ich jednak tak wyraźnie. Sven Junge

30 milionów lat świetlnych - tyle wynosi dystans od Ziemi do M65 i M66. Z tego względu, obie te galaktyki, tworzące wraz z NGC 3628 tak zwany Tryplet Lwa leżący w gwiazdozbiorze Lwa, należą do najodleglejszych obiektów głębokiego nieba, które można obserować pod miejskim niebem. Dla porównania, galaktyki M81 i M82, również cieszące się popularnością wśród obserwatorów miejskich, leżą niemal w zasięgu ręki, jedynie 12 milionów lat świetlnych od nas. A przy jasności 6,8 magnitudo (M81) i 8,4 magnitudo (M82) są wyraźnie jaśniejsze niż M65 (9,3mag) i M66 (9,0mag) – ale niekoniecznie łatwiejsze do namierzenia.

Wymagane ciemne niebo
Warunkiem udanych obserwacji M65 i M66 jest "ciemne", jak na standardy miejskie, niebo: dobrze widoczne gołym okiem powinny być gwiazdy rombu Lwa: Regulus, Denebola, Algieba oraz δ Leonis, poza tym η Leonis w piersi Lwa, a także theta Leonis, gwiazda trzeciej wielkości leżąca pomiędzy Denebolą a Regulusem. I to ona stanowi punkt startowy do krótkiego starhoppingu ku galaktyce M66.

Y jako drogowskaz

Triplet Lwa w refraktorze 72mm. Thomas Jensen Triplet Lwa w refraktorze 72mm. Thomas Jensen

Każdy, kto kiedykolwiek miał problemy z namierzeniem słabych obiektów, doceni obecność jasnych gwiazd w pobliżu obiektu docelowego, które pomagają w orientacji. Nawiasem mówiąc, dotyczy to również obserwacji z systemem GoTo, kiedy po wprowadzeniu obiektu docelowego w okularze widzimy jednolicie czarne pole widzenia.

Inaczej jest w przypadku M66, galaktyki, którą zawsze należy namierzyć przed M65. Jak widać na szkicu, w jej bezpośrednim sąsiedztwie, w otoczeniu ubogim w gwiazdy, znajduje się wyraźny kształt z czterech gwiazdek przypominający literę Y lekko odgiętą na zachód. Teraz należy skoncentrować się na obszarze przy podstawie Y i poeksperymentować z różnymi powiększeniami. Przy 100x pojawi się słaba owalna poświata, tworząca jasne jądro galaktyki.

Z drugiej strony, galaktyka M65 nie jest tak łatwa do dostrzeżenia. Należy pozostać przy wyższym powiększeniu i przeszukiwać obszar nieba przy widełkach Y. Trzecią galaktykę Trypletu Lwa, NGC 3682, przy jasności 9,5 magnitudo powinno się z reguły wykluczać z listy obiektów miejskich – chyba, że dysponujesz dużą aperturą i masz szczęście do wyjątkowo ciemnego nieba.

Startując od thety Leonis, M65 i M66 leżą jedynie w odległości kilku pól widzenia teleskopu. J. Scholten Startując od thety Leonis, M65 i M66 leżą jedynie w odległości kilku pól widzenia teleskopu. J. Scholten

Autor: Karl-Peter Julius / Licencja: Oculum-Verlag GmbH