Ponad 7500 artykułów dostępnych bezpośrednio w magazynie
Twój partner w astronomii
Magazyn > Praktyka > Obserwacje > Głębokie niebo z miasta > Podwójna para w Skorpionie
Praktyka

Podwójna para w Skorpionie

Układ poczwórny Nu Scorpii wymaga dobrego widoku na horyzont i stabilnego seeingu, w takich warunkach można go rozdzielić w większych teleskopach.

Mgławica "Błękitny Koński Łeb", IC 4592, w Skorpionie (kierunek północny na dole). ν Scorpii leży na mostku nosowym i nadaje mgławicy niebieskawe zabarwienie. Poniżej "uszu" widać również niebieskawą mgławicę IC 4601. Scott Rosen Mgławica "Błękitny Koński Łeb", IC 4592, w Skorpionie (kierunek północny na dole). ν Scorpii leży na mostku nosowym i nadaje mgławicy niebieskawe zabarwienie. Poniżej "uszu" widać również niebieskawą mgławicę IC 4601. Scott Rosen
Szkic ν Scorpii widzianej przez teleskop. D. Blane Szkic ν Scorpii widzianej przez teleskop. D. Blane

ν Scorpii to układ poczwórny, który często porównywany jest do ε Lyrae (tzw. Double-Double). Pierwszą parkę można rozdzielić już przy 25-krotnym powiększeniu: Jaśniejszy składnik 4 magnitudo oddalony jest od swojego słabszego towarzysza 6,3 magnitudo o spore 41". Oba składniki mają również swoich towarzyszy, ale ich rozdzielenie jest znacznie trudniejsze i wymaga znacznie większej apertury.

Przez teleskop 200mm przy powiększeniu ponad 200-krotnym można było domyślać się trzeciego składnika, ale nie udało się uzyskać rozdzielenia. Obserwator potrzebuje tu nie tylko dobrego widoku na horyzont, ale również sporo cierpliwości.

Nisko nad horyzontem

Z deklinacją –19°, ν Scorpii osiąga u nas podobną wysokość nad horyzontem co M41. Każdy, kto jest w stanie dostrzec od siebie tę leżącą nisko nad horyzontem gromadę otwartą w Wielkim Psie, może również wybrać sie na letnią wycieczkę do Skorpiona. Dobrym punktem startowym jest tu Antares, który w miesiącach letnich widoczny jest nad południowym horyzontem wraz z gwiazdami szczypiec Skorpiona, π, δ i β Scorpii. W mieście konieczne jest czasami wykorzystanie przerwy między budynkami. Zaletą jest tu fakt, że ν Scorpii jest stosunkowo łatwa do namierzenia: od β Scorpii, najbardziej na północ wysuniętej gwiazdy szczypiec, wystarczy przesunąć teleskop 1,5° na wschód do wyraźnego trójkąta z dwóch gwiazd 7 magnitudo i jednej 4 magnitudo. Jaśniejsza gwiazda to nasz cel: ν Scorpii.

Mapa położenia ν Scorpii i M4. Kai v. Schauroth Mapa położenia ν Scorpii i M4. Kai v. Schauroth

Mgławica Koński Łeb w Skorpionie

Kiedy myślimy o mgławicy Koński Łeb, prawdopodobnie mamy na myśli efektowny obiekt w gwiazdozbiorze Oriona. Niewielu wie, że także w gwiazdozbiorze Skorpiona znajduje się mgławica, której kształt przypomina głowę konia: IC 4592. Mgławica ta jest niezwykle efektowna ze względu na swój dominujący niebieskawy kolor. Odpowiedzialna za niego jest leżąca na "mostku nosowym" konia ν Scorpii. Aby dostrzec tę mgławicę Błękitny Koński Łeb w pobliżu ν Scorpii, wymagane jest bardzo ciemne niebo i wysunięte na południe miejsce obserwacji.

Autor: Karl-Peter Julius / Licencja: Oculum-Verlag GmbH