Jak znaleźć choinkę na niebie

Mało kto wie, że na nocnym niebie świeci choinka bożonarodzeniowa. Ty także chciałbyś ją odkryć? Oto instrukcja wraz z mapą.

Efektowna gromada otwarta NGC 2264 w niepozornym gwiazdozbiorze Jednorożca znana jest pod piękną nazwą Choinka Bożonarodzeniowa. I rzeczywiście tak wygląda: można w niej rozpoznać kształt choinki obwieszonej gwiezdnymi bombkami i świeczkami.

Drzewko z daleka

Stawianie choinki w ciepłym salonie to zwyczaj znany dopiero od XIX wieku, który rozprzestrzenił się na cały świat. Światło tej gromady jest jednak znacznie starsze. Ponieważ obiekt ten leży 2600 lat świetlnych od naszego Układu Słonecznego, światło które widzimy pochodzi z czasów, gdy Nabuchodonozor rządził Babilonią, oraz z czasów powstania starożytnego miasta Pompeje.

Młoda, rozwijająca się gromada gwiazd

Ta gromada gwiazd jest z pewnością młoda: mając jedynie dwa miliony lat, z astronomicznego punktu widzenia NGC 2264 dopiero co się uformowała. Osadzona w niebieskawej mgławicy, gromada jest klejnotem na niebie. Ściśle rzecz biorąc, jest ona jedynie częścią większego obszaru gwiazdotwórczego, ponieważ w otoczce mgławicy znajduje się wiele innych - dla nas niewidocznych - młodych gwiazd. Te protogwiazdy, których wiek wynosi około 100000 lat, mogą obserwować i badać astronomowie jedynie za pomocą teleskopów na podczerwień.

Jaki instrument wykorzystać do obserwacji?

Do obserwacji nie potrzeba wiele. Wystarcza już lornetka 10x50, by namierzyć gromadę o jasności około 4 magnitudo wraz z jej regionem HII. Jeszcze lepsza i skuteczniejsza będzie jednak duża lornetka 20x80. W teleskopie gromada wygląda imponująco przy niewielkim powiększeniu około 50x. Jeśli chcesz także dostrzec mgławicę refleksyjną wokół gromady, potrzebujesz ciemnego nieba i teleskopu o aperturze co najmniej 150-200 milimetrów. Wystarczy wydrukować poniższą mapę i wykorzystać czerwoną latarkę, by móc w dowolnym momencie na nią spojrzeć.

Jak znaleźć gromadę Choinka

Przesuń się do gwiazdozbioru Jednorożca od strony Oriona i przedłuż linię łaczącą gwiazdy wyznaczające jego ramiona. Startując od Betelgezy, przesuń się 11° w lewo, czyli dwa pola widzenia lornetki lub dwa i pół pola widzenia szukacza Telrad/Radiant.

Alternatywnie, możesz rozpocząć od jasnej gwiazdy Alzirr (31 Gem) w Bliźniętach, ponieważ leży ona jedynie 3 stopnie od naszego celu. Co ciekawe, odległość ta mieści się niemal całkowicie w polu widzenia Twojej lornetki. Więcej informacji zawiera mapa z zaznaczonym polem szukacza projekcyjnego Telrad/Radiant.

Po namierzeniu gromady, od razu rzuca się w oczy jaskrawa gwiazda 15 Mon o jasności 3,9 magnitudo. Nawiasem mówiąc, gwiazda ta wyznacza pień drzewka i jest widoczna nawet gołym okiem. Reszta 20 do 30 gwiazd gromady, przy jasności 8 magnitudo, jest nieco słabsza, ale z łatwością można je dostrzec w każdej lornetce. Czy rozpoznajesz kształt choinki? W lornetce widać ją odwróconą "do góry nogami", ale w teleskopie Newtona dostrzeżesz kształt drzewka natychmiast.

Wielu udanych obserwacji Gwiazdkowych!

Marcus jest oddanym amatorem astronomii, autorem tekstów, youtuberem i miłośnikiem nocnego nieba. Od 2006 roku pomaga innym w wyborze odpowiedniego teleskopu - dziś poprzez teksty i filmy.

Jako wielki miłośnik kawy, pod rozgwieżdżonym niebem najchętniej miałby pod ręką swój ekspres do kawy.