12 prostych sposobów na zainteresowanie dzieci astronomią

Chcesz pokazać dzieciom gwiazdy i zainteresować je astronomią? Oto 12 sprawdzonych sposobów.

Dzieci i astronomia: dwa światy, które dobrze do siebie pasują. Ponieważ dzieci mają te wyjątkowe umiejętności, które my, dorośli, często bezpowrotnie tracimy.

Jakie?

Ciekawość i zdolność do zachwytu.

Cóż ma więcej do zaoferowania niż nieskończony Wszechświat? To zupełna odwrotność smartfona - patrzymy nie w dół, a w górę. Jest tam jeszcze wiele do odkrycia.

W tym artykule pokażemy:

- jak zainteresować dzieci astronomią,

- jak zachęcić dzieci do wychodzenia z Tobą na obserwacje,

- jak przybliżyć dzieciom przyrodę i wiedzę.

Pozwól, że najpierw coś opowiem: kiedy wiele lat temu pewnego popołudnia spojrzałem na teren naszego obserwatorium, zobaczyłem tyle dzieci, ile mieści klasa szkolna. Ale to były aż cztery klasy jednocześnie. Lato było gorące, powietrze pachaniało świeżym sianem, a dwieście wygodniałych par oczu czekało z zaciekawieniem na pojawienie się pierwszych gwiazd.

Nie spodziewaliśmy się tego.

Skąd wzięły się te dzieci?

W naszym klubie astronomicznym zorganizowaliśmy w tym czasie akcję: wakacyjny obóz w obserwatorium, który zarejestrowaliśmy w Centrum Oświaty Pozaszkolnej. Chcieliśmy pokazać gwiazdy dzieciom, niezależnie od wieku. Mieliśmy miejsce dla maksymalnie 20 dzieci. Już pierwszego dnia rejestracji wszystkie miejsca zostały zarezerwowane. Pani z Centrum ciągle dzwoniła, by w miarę możliwości poszerzyć listę uczestników. Doszło więc do wielkiej imprezy dla astrodzieci, które pragnęły tylko jednego: dowiedzieć się więcej o gwiazdach. Najwyraźniej czekały one jedynie na odpowiednią ofertę.

To doświadczenie pokazuje, że w każdym dziecku tli się ciekawość Wszechświata, wystarczy ją tylko rozniecić i aktywnie przekazywać wiedzę o gwiazdach.

Dziś niewiele osób zna choć trochę gwiaździste niebo. Ile znasz takich, które opowiedzą Ci o gwiazdach w ciepły letni wieczór? Jeśli nie mieszkasz z miłośnikami astronomii, to zapewne jest ich niewiele.

Przekaż swoim dzieciom starożytną wiedzę o gwiazdozbiorach. Sam niewiele wiesz o konstelacjach? Dlaczego więc nie spróbować wspólnego odkrywania nieba?

Możecie to zrobić za pomocą obrotowej mapy nieba. To rzecz, którą powinieneś mieć w domu.

Najpierw odkryjecie Wielki Wóz, następnie Gwiazdę Polarną, a w końcu słynny Trójkąt Letni.

Każdy wspólnie spędzony wieczór pod gwiazdami poszerza wzajemną wiedzę.

Czy kiedykolwiek wybrałeś się z dziećmi na nocną wędrówkę?

Wszystko, co nie jest częścią codziennego życia, jest również ekscytujące. Przynajmniej dla dzieci. Jeśli zaproponujesz im nocną wędrówkę, poczerwienieją z podekscytowania.

A kiedy normalnie powinny spać, będą wędrować przez noc z rodzicami.

Noc przemawia dzieciom do zupełnie innych zmysłów niż dzień. Jak odczuwa się chłód? Jak pachnie przyroda? Idziecie polną drogą przy lesie. Co słyszycie? Może to puszczyk?

Nocne obcowanie z przyrodą to część doświadczenia obserwacji samych gwiazd. Pozwól swoim dzieciom znaleźć drogę do najciemniejszego miejsca, z którego najlepiej widać gwiazdy, a następnie wspólnie patrzcie w górę.

- Gdzie jest Wielki Wóz?

- Kto pierwszy odkryje najjaśniejsze gwiazdy i jak się one nazywają?

- Spróbujcie wspólnie uruchomić fantazję i rozpoznać kształty gwiazdozborów.

- Gdzie jest wstęga Drogi Mlecznej?

W drodze powrotnej odpowiesz na pytania, dlaczego Wszeświat jest tak duży, lub dlaczego gwiazdy świecą.

Każdego dnia w atmosferze ziemskiej spala się ponad 10 ton pozaziemskiego materiału, od ziarenek pyłu po małe głazy. Kiedy przez atmosferę przebija się bardzo mały obiekt, spala się on na wysokości około 70 kilometrów i powstaje zjawisko świetlne. Meteor.

Spadające gwiazdy to jedne z najpiękniejszych zjawisk na nocnym niebie. Wiele osób wypowiada życzenie, gdy je widzi. Ale to zjawisko nie jest tak rzadkie, jeśli wiesz gdzie szukać.

Kilka razy w roku zdarzają się bowiem tzw. deszcze meteorów, które powstają z obłoków materii w Układzie Słonecznym, które przecinają orbitę Ziemi. Jeśli Ziemia taki napotka, nie spala się jedna, ale nawet sto "spadających gwiazd" na godzinę.

Perseidy to najbardziej znany rój meteorów, który można podziwiać co roku nocą 11 lub 12 sierpnia.

Jak to zrobić?

Spędź noc z dziećmi w swoim ogrodzie, lub ogrodzie u przyjaciół, jeśli nie masz własnego.

Każdy rozkłada leżak, wsuwa się pod koc lub w śpiwór i patrzy w niebo.

W naszej rodzinie robimy to od lat. Wszyscy czuwają i zwykle gdy inni już zasypiają, ktoś rozbudza wszystkich okrzykiem, gdy przez niebo przelatuje kolejny, szczególnie piękny meteor.

To niezapomniane przeżycie.

Czy w ogóle jeszcze to czytasz? Jeśli dotarłeś tak daleko, to gratulacje. Należą Ci się.

Ale dzieci i dorośli sięgający dziś jeszcze po książki i czytający je, należą już do wyjątkowej grupy. Niestety. Liczba osób, które regularnie czytają cokolwiek, wyniosła w roku 2019 jedynie 12,9 miliona. W ciągu zaledwie 4 lat spadła ona o 1,2 miliona (Źródło: Statistika).

Powieści i literatura faktu odkrywają przed nami światy: świat fantazji i świat wiedzy.

Chcesz mieć pewność, że Twoje dzieci znajdą się w grupie czytelników?

Daj im książkę skierowaną do dzieci o astronomii lub duży atlas Wszechświata.

Być może codziennie coś czytacie wczesnym wieczorem lub na dobranoc?

Jednak świat książek jeszcze nie zginął, badania pokazują, że 61% z nas wciąż regularnie czyta.

Najlepszym pożywieniem dla wiewiórek jest naprzemienna dieta składająca się z orzechów i białka dla wzmocnienia.

My, jako miłośnicy astronomii, także potrzebujemy wzmocnienia. Regularnie.

Poczucie wspólnoty z ludźmi o podobnych zainteresowaniach, na przykład w obserwatorium astronomicznym. Wizyta w obserwatorium jest ekscytująca.

Możesz tam wspólnie z innymi wpatrywać się w gwiazdy, a duży teleskop daje możliwość obserwować planety, mgławice i galaktyki.

Obserwatoria astronomiczne znajdują się niemal w każdym większym mieście, a często także na wsi. Na pewno znajdziesz je także w swojej okolicy. Zwykle raz w tygodniu, przy sprzyjającej pogodzie, organizowany jest otwarty wieczór obserwacyjny. Co powiesz na wycieczkę z dziećmi w trakcie wakacji?

W tym informatorze znajdziesz wszystkie zarejestrowane obserwatoria w Niemczech.

Wizyta w obserwatorium roznieciła pasję? 

Nadszedł zatem czas na własny teleskop. Cóż jest piękniejszego od samodzielnego odkrywania rozgwieżdżonego nieba? Już samo znalezienie obiektu, którego nie dostrzegłbyś gołym okiem, jest ekscytujące.

U nas znajdziesz szeroką gamę prostych teleskopów dla dzieci, które zapewnią frajdę dla całej rodziny. Rozejrzyj się.

Dla dzieci odpowiednie są małe teleskopy Dobsona, które można ustawić na stole lub małym podeście. Zaleta? Teleskop można szybko przenieść i ustawić, a Twoje dziecko może nim operować w każdej osi bez konieczności nabycia szczególnej wiedzy, czy przeszkolenia. Dobson to najlepszy teleskop do intuicyjnej obsługi. Nie trzeba być cierpliwym, można zacząć od razu. Dlatego jest on idealny dla dzieci.

Prawda, że mógłby to być punkt na Twojej liście życzeń na prezent urodzinowy lub świąteczny?

Czy wiesz czym jest ścieżka zdrowia dla astronomów?

To ścieżka planetarna.

Jesteś w ruchu, swobodnie spacerujesz przez Układ Słoneczny od planety do planety i odświeżasz swoją wiedzę.

Ale jedna kwestia jest jeszcze ważniejsza: wyjaśnić dzieciom jak duży jest Układ Słoneczny. Są modele komputerowe, można spróbować pokazać jak ogromne jest Słońce i jak mała jest nasza Ziemia. Ale co z odległościami?

Potrafimy tak zwięźle opisać odległości, ale nie potrafimy sobie ich wyobrazić. Na ścieżce planetarnej to proste.

W wielu miastach zostały one zbudowane przez gminy, szkoły, czy stowarzyszenia. Ruszamy w kilkukilometrowy spacer zaczynając od ogromnego Słońca i wędrujemy od planety do planety, aż w końcu docieramy do zewnętrznej granicy, planety Neptun.

Dowiedz się czy w Twojej okolicy jest ścieżka planetarna. Wpisz po prostu w Google: ścieżka planetarna + [pobliskie miasto].

Zła pogoda, a Ty wciąż masz chęć na astronomię? Co powiesz na kino, ale takie z gwiazdami?

Taki dzień to wymarzona okazja na planetarium. Tak jak w teatrze czy kinie, gwiezdny teatr ma wiele rzędów foteli, duży projektor na środku i ogromną białą kopułę wygiętą nad Tobą.

Można tu realistycznie symulować gwiaździste niebo i każde zjawisko w Kosmosie. Szybko zapomnisz, że jesteś w sali i całkowicie zanurzysz się we Wszechświecie.

Ta lista obejmuje planetaria na terenie Niemiec.

Picasso kiedyś powiedział: "Każde dziecko jest artystą..."

Cóż, skoro sam był wspaniałym artystą, musiał to wiedzieć. Pozwól swoim dzieciom być artystami i budowniczymi i twórzcie rzeczy związane z astronomią.

W jaki sposób?

Z astronomicznymi zestawami do składania. A jest ich bardzo dużo. Usiądźcie razem przy stole i zbudujcie prawdziwy teleskop z kartonu. Lub gwiaździste niebo. Lub planetarium Kopernika, z prawdziwym mechanizmem obrotowym.

Oczywiście, można też wykazać się kreatywnością i wymyślić coś astronomicznego. W naszej grupie w obserwatorium wymyśliliśmy na przykład astronomiczną grę planszową z wieloma pytaniami dotyczącymy astronomii.

W każdym razie nie ma tu miejsca na nudę, Twoje dzieci będą miały świetną zabawę, a przy okazji będą trenować swoją motorykę.

Oglądasz filmy? Serio? Czasem można. A z filmu astronomicznego można się wiele nauczyć.

Są także filmy, które nadają się dla dzieci.

Znana seria WAS IST WAS obejmuje film o naszej gwieździe centralnej pt. "Słońce", film "Gwiazdy" i kolejny, pt. "Księżyc i Kosmos". Oczywiście, interesująca jest również tematyka podróży kosmicznych, jak np. DVD "Planety i podroże kosmiczne".

Stacje telewizyjne również mają coś do zaoferowania: na przykład znany program dla dzieci "Löwenzahn" na ZDF. Tematyka często krążyła wokół Kosmosu. Wystarczy zajrzeć do mediateki.

Od roku 2022 bardzo bogate osoby będą mogły zarezerwować pobyt w luksusowym hotelu.

Co w tym wyjątkowego?

Znajduje się on nie na Ziemi, a w Kosmosie, na nowej stacji kosmicznej. W kosmicznym hotelu Im Weltraumhotel Orion Span możesz zarezerwować 12-dniowy pobyt wraz z przelotem za jednie 9,5 miliona dolarów USA - oczywiście z wszystkimi udogodnieniami, jakie oferuje Kosmos. Ma tam być nawet holodek (holopokład) jak na statku kosmicznym Enterprise ze Star Treka. Ale nie spotkasz tam kapitana Jean-Luc Picarda.

Jeśli taki rodzinny pobyt jest dla Ciebie zbyt drogi, lub brzmi to "jeszcze" zbyt jak Science-Fiction: co powiesz na fantastyczne historie o przyszłości lub hostorie związane z nauką? Wiele osób w ten sposób poznało astronomię. Twoje dzieci z pewnością też to zafascynuje.

Od jakiegoś czasu dostępna jest ciekawa seria książek "Der kleine Major Tom", która od 2018 roku ukazuje się nakładem wydawnictwa Tessloff. Seria jest efektem współpracy autora Bernda Flessnera z Niemiecką Agencją Kosmiczną, która odpowiada za poprawność faktów naukowych zawartych w fabule. Tom 1 opowiada o życiu małego Majora Toma na stacji kosmicznej. Kiedy jego ojciec musi ją opuścić lecąc na misję, Major Tom i jego przyjaciółka Stella zostają zdani tylko na siebie. Nagle w stację zaczynają uderzać kosmiczny złom. To może być najtrudniejsze zadanie z jakim będą musiały się zmierzyć dzieci.

Wydawnictwo Kosmos oferuje coś zbliżonego w nowej serii książek dla dzieci Kepler62: dwaj bracia Ari i Joni grają w grę komputerową, w której na końcu ma sie wydarzyć coś wspaniałego. Nagle w drzwiach staje chłopak i zaprasza ich na misję kosmiczną.

Jak już jesteśmy przy historiach. Na gwiaździstym niebie też są dzielni bohaterowie, którzy musieli zmierzyć się z niejednym zadaniem. W nagrodę, zostali oni uwiecznieni na firmamencie.

Każdy gwiazdozbiór ma co najmniej jedną, a nawet kilka historii w mitologii greckiej.

Na przykład: Orion zawsze był dumnym i energicznym myśliwym. Tak to lubił, że postanowił polować na każde zwierzę jakie zobaczył. Ale nie spodobało się to Gai, bogini Ziemi, więc wysłała ona Skorpiona, by raz na zawsze unieszkodliwił Oriona. Użądlił go, a ponieważ życia Oriona nie dało się już uratować, obaj zostali przeniesieni na niebo, gdzie polują na siebie do dziś. Ilekroć Orion chowa się na zachodzie, Skorpion pojawia się na wschodzie. Zobacz sam.

Jeśli szukasz bodźca w postaci książki o mitologii gwiazdozbiorów, skorzystaj z naszych rekomendacji.

Wspaniały efekt uboczny: Twoje dzieci słuchają z zapartym tchem i automatycznie chłoną wiedzę o gwiazdozbiorach. A może po prostu chciałbyś rozwijać te historie wspólnie ze swoimi dziećmi.

Ku gwiazdom

Oto nasze 12 sposobów, by Twoje dzieci zostały miłośnikami astronomii. Teraz możesz skorzystać z tych wskazówek. Zajmijcie się astronomią w domu, zaproś swoje dzieci lub całą rodzinę. A potem wyjedźcie za miasto i patrzcie w gwiazdy.

PS: U nas znajdziesz wiele wspaniałych prostych teleskopów dla dzieci, które zapewnią frajdę całej rodzinie. Przejrzyj naszą ofertę.

Marcus jest oddanym amatorem astronomii, autorem tekstów, youtuberem i miłośnikiem nocnego nieba. Od 2006 roku pomaga innym w wyborze odpowiedniego teleskopu - dziś poprzez teksty i filmy.

Jako wielki miłośnik kawy, pod rozgwieżdżonym niebem najchętniej miałby pod ręką swój ekspres do kawy.