Galaktyczne podchody w Psach Gończych

Lornetkowe polowanie na galaktyki wymaga ciemnego nieba. Spróbujmy zatem złapać M94 i M63!

Ponieważ konstelacje wiosenne leżą daleko poza wstęgą Drogi Mlecznej, możemy z Ziemi sięgnąć tam w głąb Wszechświata. Niestety, większość galaktyk jest tak słaba, że do ich dostrzeżenia potrzeba dużych apertur, i stosunkowo niewiele z nich można dostrzec w lornetkach. Jednak nawet w tych nielicznych przypadkach wymagane jest ciemne niebo, z dala od źródeł sztucznego światła.

Psy Gończe nie tworzą wyraźnej figury na niebie, a jedynie linię pomiędzy ich dwiema najjaśniejszymi gwiazdami: Cor Caroli (α CVn) i Charą (β CVn). Galaktyka M94, wraz z tymi dwiema gwiazdami, tworzy rozwarty trójkąt równoramienny, w którym galaktyka wyznacza północny wierzchołek. W dobrych warunkach widać ją już przez lornetkę 8×30; w 10×50 jest jasna i zwarta, ale już nie punktowa.

Gromada otwarta Upgren 1 wiodłaby marny żywot innych regionach, pozostając w cieniu innych tego typu obiektów, jednak z dala od Drogi Mlecznej jest ciekawostką: tworzy ona z Cor Caroli i Charą trójkąt niemal równoboczny, leżąc na południe od obu gwiazd. W mniejszych lornetkach wygląda jak mgiełka, ale w 10×50 można doliczyć się od pięciu do sześciu gwiazd.

Druga galaktyka Messiera na naszej trasie jest trudniejsza do namierzenia, ponieważ brakuje tam jasnych gwiazd odniesienia. Idąc od Cor Caroli około 4° lekko na północny wschód, trafimy na figurę z 4 gwiazd, która przypomina grecką wielką literę Γ. Około 1° na północ od niej leży "fałszywa" gwiazda podwójna: jednak jej wschodni składnik nie jest gwiazdą, lecz całą galaktyką, a mianowicie M63. W 10×50 jest jasna i widoczna bez trudu, w mniejszych lornetkach jej dostrzeżenie jest trudniejsze.

W bardzo dobrych warunkach doświadczeni obserwatorzy powinni również spróbować swoich sił z galaktyką NGC 4490, leżącej zaledwie 40' na zachód od Chary. W 10×50 może być widoczna zerkaniem jako mgiełka. Nieco łatwiejsza do dostrzeżenia, ale trudniejsza do namierzenia jest galaktyka NGC 4449. Leży ona dokładnie 2,5° na północ od NGC 4490; w jej namierzeniu może pomóc gwiazdka o jasności 7 magnitudo znajdująca się około 0,6° na północ.

Autor: Kay Hempel / Licencja: Oculum-Verlag GmbH