Sztuczka z Telradem: orientacja montażu za pomocą szukacza projekcyjnego

Montaż paralaktyczny jest jedynie tak dobry, jak jego orientacja na biegun nieba. Można to osiągnąć dzięki tej mało znanej metodzie.

W tym artykule zdradzimy Ci mały sekret. Ponieważ wiele osób korzysta z szukacza Telrad lub Radiant, ale nie mają pojęcia, że można go użyć do orientacji montażu paralaktycznego - i to bez lunetki biegunowej.

Ale dlaczego w ogóle musimy to robić?

Montaże paralaktyczne bardzo ułatwiają śledzenie obiektów na niebie – ręczne lub zmotoryzowane. Aby to zadziałało, montaż musi być jak najdokładniej zorientowany na biegun niebieski. Nie jest to tak krytyczne w przypadku obserwacji wizualnych, w razie potrzeby można dokonać ręcznej korekty po kilku minutach, zanim obiekt zbyt mocno odsunie się od środka pola widzenia.

W przypadku astrofotografii wygląda to zupełnie inaczej. Małe odchylenia stają się szybko zauważalne i nawet przy astrofotografii z autoguiderem precyzyjna orientacja jest kluczowym czynnikiem uzyskania idealnego zdjęcia.

Niestety, orientacja montażu na biegun niebieski jest czasochłonna, a niektóre teleskopy nie są wyposażone w lunetkę biegunową. Dobra wiadomość jest taka, że można znacznie uprościć tę procedurę wykorzystując szukacz projekcyjny Telrad lub Radiant.

Szukacz wyświetla trzy okręgi, o średnicy 0,5°, 2° i 4°. Gwiazda Polarna leży w odległości około trzech czwartych stopnia od prawdziwego bieguna niebieskiego.

1. Najpierw skolimujmy szukacz z optyką teleskopu. Następnie ustawiamy montaż w pozycji wyjściowej tak, aby tuba teleskopu spoczywała dokładnie nad obudową montażu. W przypadku montażu typu niemieckiego pręt przeciwwagi skierowany jest wtedy bezpośrednio w dół.

2. Oś deklinacji ustawiamy na 90° – tubus wskazuje teraz przedłużenie osi rektascencji. Deklinacja i rektascencja nie powinna być już korygowana aż do zakończenia procesu wyrównywania montażu.

3. Teraz ustawiamy Gwiazdę Polarną w środku okręgów szukacza za pomocą regulacji azymutu i szerokości geograficznej w montażu; mamy już zorientowany montaż na biegun z dokładnością poniżej jednego stopnia.

Ale można osiągnąć jeszcze większą dokładność. W tym celu musimy najpierw ustalić, w którym miejscu swojego obiegu znajduje się Gwiazda Polarna. To całkiem proste – załóżmy, że patrząc na północ, widzimy następujący fragment nieba:

Jasna gwiazda w górnej części grafiki to Polaris, czyli Gwiazda Polarna. Widzimy gwiazdozbiór Kasjopei i fragmenty innych konstelacji. Pomiędzy Kasjopeją a Perseuszem leży znana gromada podwójna h & Chi Persei. Ta gromada gwiazd ma tę samą rektascencję co Gwiazda Polarna. Zatem w tym przypadku ustawiamy Polaris za pomocą regulacji azymutu i szerokości geograficznej w następującym położeniu w szukaczu:

Gotowe – montaż jest zorientowany z dokładnością do kilku minut łuku.

Możemy też sprawdzić rezultat: gdy obracamy teleskop w osi RA, Gwiazda Polarna porusza się po koncentrycznym okręgu wokół najbardziej wewnętrznego okręgu szukacza.

Tassilo wspiera naszych dystrybutorów i opracowuje produkty dla marki Omegon.

Tassilo Bohm zajmuje się astronomią amatorską od powrotu komety Halleya w roku 1986. Jest on członkiem założycielem Astronomicznej Grupy Roboczej Laufen, a od wielu lat aktywnie działa w Bawarskim Obserwatorium Publicznym w Monachium skupiając się na samodzielnej budowie teleskopów. W roku 1996 wykorzystał szansę by swoje hobby zamienić w zawód, i rozpoczął pracę w dziale sprzedaży, a następnie w dziale rozwoju teleskopów.

Języki: niemiecki, angielski