Statyw

Na rynku dostępne są statywy do różnych celów. Ważne, by wybrać odpowiedni model, odpowiedni do Twoich zastosowań.

Czy podczas obserwacji przez teleskop zastanawiałeś się, dlaczego obraz cały czas się trzęsie? Prawdopodobnym powodem jest zbyt lekki statyw.

Statyw często jest niedocenianym elementem zestawu teleskopu. Jeśli nie jest wystarczająco stabilny, nawet najlepszy montaż nie zapewni stabilnego obrazu. Odpowiednio dobrany statyw polepsza możliwości teleskopu, a przyjemność płynąca z obserwacji jest większa.

Ale jest to ważne nie tylko ze względu na funkcjonalność teleskopu. Także obserwacje przez lornetkę dają więcej przyjemności przy wykorzystaniu statywu. 10-krotne powiększenie to dla większości z osób limit obserwacji z ręki, a gdy statyw zapewnia stabilny obraz, można dostrzec więcej subtelnych szczegółów.

Wszyscy znają statywy fotograficzne – mało który fotograf, amator czy profesjonalista, może się bez nich obejść. Statywy fotograficzne są lekkie, łatwe w transporcie i często mieszczą się w plecaku. Taki statyw doskonale nadaje się do obserwacji przez lornetkę czy lunetę. Dzięki głowicy panoramicznej lub kulowej stanowiącej montaż azymutalny, w mgnieniu oka możesz namierzyć każdy cel na niebie.

Niestety, to pragmatycznie rozwiązanie nie dotyczy teleskopów. Ciężar optyki i montażu przekracza udźwig statywów fotograficznych. Teleskopy, do bezpiecznej pracy, wymagają własnych statywów astronomicznych. Są one stabilniejsze, ale również cięższe i raczej nie nadają się do transportu w plecaku czy na rowerze. Większość producentów oferuje do swoich teleskopów własne statywy, które są już przystosowane do podłączenia montażu.

Przede wszystkim statyw musi bezpiecznie utrzymać swój ładunek, a więc zapewniać stabilność. Stabilność to coś więcej niż "nie przewracanie się" – oprócz nośności znaczenie ma również tłumienie drgań. Wysokie powiększenia teleskopów sprawiają, że najmniejsze drgania są bezlitośnie widoczne. Po przypadkowym puknięciu czy podmuchu wiatru drgania muszą być szybko wytłumione, inaczej przyjemność z obserwacji pryska – nie mówiąc nawet o astrofotografii. Statyw, montaż i optyka powinny zatem tworzyć harmonijnie dopasowny zestaw.

Większość statywów ma rozsuwane nogi. Dzięki temu można regulować wysokość i jednocześnie kompensować nierówności terenu. Statyw musi być wypoziomowany, aby montaż mógł wykonać swoją pracę. Wysokość robocza statywu może się bardzo różnić w zależności od typu optyki, np. refraktora achromatycznego, czy teleskopu Schmidta-Cassegraina. Tu liczy się rozważenie teleskopu i statywu jako całości.

Wreszcie, należy wziąć pod uwagę transport. Jak dobrze można złożyć statyw i jak dobrze można go ubsługiwać? Obserwujesz sprzed domu czy regularnie jeździsz na wieś, w poszukiwaniu ciemnego nieba? Jakie masz możliwości przeniesienia swojego teleskopu na miejsce obserwacji? Jak szybko możesz na miejscu ustawić statyw?

Zwróć także uwagę na podłoże. Na drewnianej werandzie żaden statyw nie zapewni stabilnego obrazu. Ustaw teleskop bezpośrednio na stabilnej i twardej powierzchni i upewnij się, że stoi bezpiecznie. Niektóre statywy wyposażone są w metalowe kolce, kóre zapewniają stabilne połączenie z podłożem.

Szczególnym typem statywu jest montaż Dobsona, nazwany na cześć jego wynalazcy, Johna Dobsona, amerykańskiego miłośnika astronomii i misjonarza. W przypadku teleskopu Dobsona – czyli w zasadzie azymutalnego reflektora Newtona – drewniana skrzynka (tzw. rockerbox) zastępuje statyw i montaż. Skrzynka obracająca się na łożysku teflonowym jest tak stabilna, że można na niej zamontować nawet największe teleskopy i cieszyć się obrazem bez drgań i chybotania – a przy tym prowadzi się je tak lekko i płynnie, że do śledzenia kompensującego obrót Ziemi wstarczy po prostu ręka.

Niektóre teleskopy dla początkujących mają dość "wiotkie" statywy, wynikające z oszczędności nakładów. Jednak statyw jest fundamentem teleskopu, a tym samym Twoich doświadczeń obserwacyjnych. Zwróć na to uwagę i wybierz w razie potrzeby wariant lepszy jakościowo.

Rynek oferuje szeroką gamę statywów o różnym przeznaczeniu. Są statywy stołowe, statywy mobilne, klasyczne statywy drewniane, niezwykle lekkie statywy z włókna węglowego i stabilne statywy stalowe. Ważne, by wybrać odpowiedni model, pasujący do Twojej optyki, Twojego montażu i zastosowania. W naszym salonie możesz sam wyrobić sobie pogląd, i wziąć pod lupę najróżniejsze statywy. Jeśli droga jest zbyt daleka, nasi konsultanci sami są aktywnymi obserwatorami i chętnie Ci doradzą, również telefonicznie czy mailowo.