Reflektor

Odwieczny faworyt: teleskop Newtona ze swoimi zaletami. Dlaczego warto wybrać klasyczną konstrukcję?

Reflektor Newtona to klasyczny teleskop zwierciadłowy. Zasada działania jest prosta, a zarazem genialna. I znana od setek lat. Czym dla rock'n'rolla był Elvis Presley, tym dla tego teleskopu jest Isaac Newton: legendą. A reflektor Newtona jest obecnie tak samo aktualny, jak kiedyś.

Isaac Newton opracował ten teleskop w roku 1668. W zasadzie był to jedynie dalszy etap rozwoju Newtona, ponieważ fizyk Zucchi zbudował w roku 1616 teleskop oparty na optyce zwierciadłowej. Pomysł Newtona polegał na zainstalowaniu w tubusie odchylające zwierciadło płaskie. Wyobraź sobie: teleskop, który został skonstruowany i ulepszony w roku 1668, wciąż należy dziś, w czasach smartfonów i iPadów, do najpopularniejszych i najczęściej kupowanych teleskopów amatorskich.

Reflektor Newtona, nazwany na cześć Isaaka Newtona, jest klasycznym teleskopem zwierciadłowym w czystej formie.

W dolnej części tuby optycznej znajduje się zwierciadło główne, które skupia światło. W przedniej części tubusa znajduje się mniejsze płaskie lusterko wtórne. Odbija ono wiązkę światła pod kątem 90° i kieruje do wyciągu okularowego, w którym można umieścić okular lub kamerę i ustawić ostrość obrazu.

Zaletą tego systemu jest brak soczewek, a wraz z tym brak aberracji chromatycznej. Ta konstrukcja oferuje również największą aperturę w danym przedziale cenowym.

Zalety

W przeciwieństwie do teleskopu soczewkowego, reflektor nie ma soczewek. Oznacza to, że w przypadku reflektorów Newtona nie występuje aberracja chromatyczna - kolorowe obwódki wokół jasnych obiektów. Ale to nie jedyna rzecz, która decyduje o dobrym obrazie. Równie ważna jest jakość i stopień odbicia zwierciadeł, które mogą się znacznie różnić w zależności od teleskopu.

Wady

W porównaniu z refraktorami, wadą jest ograniczenie wiązki wpadającego światła spowodowana obecnością zwierciadła wtórnego. To zjawisko nazywamy obstrukcją centralną.

Refraktor nie ma żadnych elementów na drodze wiązki światła, więc nie zachodzi tu zjawisko obstrukcji. Dlatego refraktor o tej samej aperturze zbiera więcej światła i zapewnia lepszy kontrast niż reflektor.

Jednak refraktor o tej samej aperturze jest zbyt drogi dla większości miłośników astronomii, a większe apertury nie są dostępne w produkcji seryjnej.

Światłosiła teleskopu to zależność między aperturą a ogniskową. Teleskop o aperturze 100 mm i ogniskowej 1000 mm ma światłosiłę f/10. Długość ogniskowej odpowiada dziesięciokrotnej wartości apertury.

W przypadku reflektorów Newtona światłosiła jest stosunkowo zróżnicowana. Podczas gdy w przypadku refraktorów wybiera się raczej mniejszą światłosiłę (np. f/10 - o zredukowanej aberracji chromatycznej), przy optyce Newtona można śmiało uzyskać dużą światłosiłę, nawet do f/4. Dzięki temu teleskop jest "jasny fotograficznie", a ogniskowa stosunkowo krótka.

Dużą zaletą teleskopów Newtona jest ich niska cena. W porównaniu do refraktorów i teleskopów ze zwierciadłami i elementami soczewkowymi, takimi jak Schmidta-Cassegraina, teleskop Newtona jest pod względem ceny bezkonkurencyjny. Za niewielkie pieniądze zyskujesz możliwości, za które w przypadku większości innych teleskopów musiałbyś zapłacić znacznie więcej.

Istnieją również teleskopy Newtona, które nie mają "klasycznej" konstrukcji, ale wyposażone są w dodatkową soczewkę lub płytę korekcyjną. Takie instrumenty nazywane są katadioptrycznymi teleskopami Newtona.

W przypadku teleskopów Schmidta-Newtona na wlocie tuby optycznej wykorzystuje się płytę korekcyjną Schmidta. Ta płyta zamyka system, co gwarantuje w tubusie stabilność powietrza, które nie zmienia szybko swojej temperatury. Kolejna zaleta: ta płyta koryguje aberracje wprowadzane przez zwierciadło główne. Zwierciadło wtórne zamocowane jest do płyty Schmidta, a więc unikamy elementu kontrukcyjnego w postaci ramion trzymajacych zwierciadło wtórne w torze optycznym.

Istnieją jeszcze inne katadioptryczne teleskopy Newtona, które nie są wyposażone w płytę Schmidta. Znajdziesz je przede wszystkim w asortymencie z niskiej półki cenowej i mają one wbudowaną w osi optycznej soczewkę Barlowa (lub podobny element optyczny) wydłużąjącą ogniskową. Dlatego można zachować krótką konstrukcję, przy możliwie jak najdłuższej ogniskowej.

Soczewka Barlowa to element wydłużający ogniskową, wykorzystujący soczewkę ujemną. Teleskopy te mają tę wadę, że jakość obrazu może ulec pogorszeniu. To klęska dla miłośników astronomii, którzy nie chcą unicestwiać swoich marzeń astronomicznych.

Dużo większą wadą jest stosunkowo trudna kolimacja takich systemów. Ponieważ podczas kolimacji teleskopu Newtona musisz widzieć zwierciadło główne i wtórne w odpowiednim rozmiarze, przeprowadzenie jej w przypadku takich teleskopach jest bardzo trudne. Ponieważ takie teleskopy są często używane przez początkujących, trudno im przejść przez proces kolimacji. Jednak niektóre teleskopy mają tę zaletę, że soczewkę Barlowa można w tym celu odkręcić.

Z tych powodów polecamy początkującym zakup klasycznego teleskopu Newtona, bez wbudowanej soczewki.