Astrofotografia lustrzankami i bezlusterkowcami cyfrowymi

Masz to, czego potrzebujesz do astrofotografii: 7 ustawień, które zmieniają aparat cyfrowy w maszynę astrofotograficzną

Każdy, kto ma aparat z wymiennymi obiektywami, może go w doskonały sposób wykorzystać do astrofotografii przez teleskop.

Na rynku dostępnych jest wiele modeli aparatów, co utrudnia wybór. Jeśli masz już aparat, po prostu go użyj. Jeśli jednak dopiero planujesz zakup aparatu do astrofotografii, powinieneś dobrze przemyśleć wybór modelu.

Najczęściej wykorzystywane aparaty to modele Canon z serii EOS. Dobre wyniki można również uzyskać w przypadku niektórych modeli Nikon i Fuji. Za pomocą aparatów Canon można naświetlać pojedynczą klatkę przez około 5 minut, co czyni je ciekawym wyborem do celów astronomicznych. Szum termiczny aparatu pozostaje na akceptowalnym poziomie.

Ale są też modele innych producentów, które można wykorzystać uzyskując dobre rezultaty. Ważne jest, by chip pozwalał na dłuższe czasy naświetlania. Dobrą funkcją jest wewnętrzna redukcja szumów. Jeśli oprócz jasnych obiektów, takich jak Księżyc i planety, chciałbyś również fotografować słabsze obiekty głębokiego nieba, będziesz musiał zastosować bardzo długie czasy naświetlania. Często trzeba wykonać wiele zdjęć danego obiektu i złożyć je w komputerowym procesie nakładania (stackingu).

Należy ustawić następujące parametry aparatu:

• format RAW,
• balans bieli światła dziennego,
• dowolnie długie ekspozycje "B",
• ekspozycja w trybie manualnym "M",
• ewentualne zablokowanie lustra,
• włączenie wewnętrznej redukcji szumów,
• czułość ISO 400-800, w pojedynczych przypadkach także ISO 1600.

Jeśli ustawisz format RAW, ustawienie balansu bieli światła dziennego nie jest absolutnie konieczne, ponieważ zdjęcie można później poddać odpowiedniej obróbce. Jeśli jednak chcesz zobaczyć na podglądzie lub na nieobrobionym zdjęciu, to ustawienie jest przydatne.

Po wprowadzeniu ustawień i wykorzystaniu odpowiednich adapterów (patrz niżej), możesz rozpocząć fotografowanie. Upewnij się, że akumulatory są całkowicie naładowane i że masz również zapasowe. Akumulatory szybko się wyczerpują, zwłaszcza w zimne noce. Jeśli pracujesz przy domu, możesz wykorzystać odpowiedni zasilacz sieciowy. W przypadku pracy w terenie, dostępne są ładowarki, które można podłączyć do gniazda zapalniczki samochodowej. Jako wyzwalacz migawki należy zaopatrzyć się w kablowy, który zapobiega powstawaniu wibracji podczas naświetlania zdjęć.

Za pomocą lustrzanki lub bezlusterkowca można robić zdjęcia bez obiektywu, w ognisku głównym teleskopu. W przypadku ogniskowej teleskopu 1000mm, fotografujemy z ogniskową także 1000mm. Twój teleskop staje się superteleobiektywem.

Po odłączeniu obiektywu, zamocuj pierścień T2 na bagnecie aparatu. Ponieważ każdy producent ma swój własny system, dla niemal każdej marki aparatu dostępny jest odpowiedni pierścień T. Po drugiej stronie pierścienia znajduje się gwint T2. Do tego gwintu dokręca się tuleję okularową 1,25" lub 2". Można powiedzieć, że od strony aparatu mamy odpowiedni gwint, a od strony wyciągu okularowego, mamy złącze adaptacyjne.

Po dokładnym ustawieniu montażu na biegun niebieski, teleskop jest wystarczająco precyzyjnie przygotowany do wykonywania długoczasowych ekspozycji. Gdyby montaż nie był dokładnie ustawiony, gwiazdy na zdjęciu byłyby nie punktami, a kreskami, czego należy unikać.

Warto najpierw namierzyć obiekt teleskopem z okularem długoogniskowym, i dopiero wtedy zamocować aparat. W wizjerze aparatu obiekty nie są tak dobrze widoczne jak w polu widzenia okularu. Następnym, stosunkowo trudnym, krokiem jest idealne ustawienie ostrości, zwłaszcza że większość obiektów ma bardzo niską jasność.

Wszystkie aktualnie oferowane lustrzanki i bezlusterkowce oferują możliwość komfortowego ustawienia ostrości obrazu na tylnym LCD. Najlepiej regulować wyciąg okularowy za i przed ogniskiem aż do momentu gdy stwierdzisz, że gwiazdy są jak najbardziej punktowe. Ponieważ trudno od razu ocenić czy ostrość jest idealnie ustawiona, dobrze jest wykonać próbne ekspozycje z czasem około 10-15 sekund. Przy tym czasie naświetlania zarejestruje się już dostatecznie dużo gwiazd, by to ocenić. Teraz należy powiększyć zdjęcie (w wielu aparatach odbywa się to poprzez obrót małego pokrętła). Jeśli gwiazda pozostaje punktem, trafiłeś w ostrość. W przeciwnym wypadku, gwiazdy będą małymi tarczkami. Należy tak długo próbować, aż wynik będzie zadowalający.

Teraz można zastosować dłuższe czasy ekspozycji.

Bez względu na to, jak precyzyjnie ustawiony został montaż paralaktyczny, bez kontroli prowadzenia (śledzenia obiektu) możliwe są jedynie krótkie czasy naświetlania, zwykle nie dłuższe niż jednominutowe, ponieważ żaden montaż nie pracuje w pełni precyzyjnie przez dłuższy czas. Kontrola prowadzenia jest konieczna!

Wykonywałeś krótkie ekspozycje, może nawet całą serię zdjęć, a następnie składałeś i oobrabiałeś je na komputerze. Być może wyszły z tego piękne zdjęcia, z punktowymi gwiazami. Gratulacje! Ale jeśli chcesz naświetlać jeszcze dłużej, ale bez kontroli prowadzenia na zdjęciach pojawiłyby się kreski, ponieważ nie kontrolujesz pracy montażu.

Nie ma rady, trzeba zastosować "guiding". Mówiąc jaśniej, pomagasz swojemu montażowi w precyzyjnym śledzeniu zdjęcia. Trzeba spojrzeć "z boku" i sprawdzić prowadzenie za pomocą drugiej optyki kontrolnej.

Do tego celu najlepiej nadaje się mały, długoogniskowy refraktor, kóry powinien być zamontowany możliwie równolegle do teleskopu głównego. Dobrze jest użyć z nim okularu z krzyżem nitek za pomocą którego możesz kontrolować śledzenie. W razie potrzeby możesz łatwo wprowadzić korektę używając sterownika zmotoryzowanego śledzenia. Twoje serce zabije mocnej, gdy długoczasowe ekspozycje okażą się piękne i punktowe.

Jednak ważne jest, by najpierw ustalić jak w okularze przebiega kierunek rektascensji. Aby to zrobić, po prostu przesuń obraz dwoma przyciskami rektascensji i obserwuj, jak przesuwa się gwiazda. Następnie wystarczy obrócić swój okular z krzyżem nitek w wyciągu okularowym, aż nitka będzie wskazywać ten sam kierunek. Da Ci to dobrą orientację i wiedzę, których przycisków należy użyć, jeśli gwiazda prowadząca "zejdzie z kursu". Reakcja powinna być natychmiastowa, by odchylenia nie było widać na zdjęciu. Lekka nieostrość gwiazdy prowadzenia może być pomocna, ponieważ będzie ona większa. Ale każdy musi się o tym sam przekonać. Podczas naświetlania trudno jest kontrolować ustalony czas ekspozycji, dlatego dobrze jest zaopatrzyć się w timer, który da Ci znać kiedy należy przerwać naświetlanie.

Wróćmy jeszcze do zamocowania lunety guidującej: możliwe, że zaopatrzysz się w normalne obejmy do zamocowania na tubie optycznej głównego teleskopu. Jeszcze lepiej zaopatrzyć się w "prawdziwe" obejmy do guidingu, ponieważ dzięki nim możesz jeszcze dokładniej ustawić lunetę guidującą, a także nieco ją przestawić, jeśli w polu widzenia nie widać gwiazdy nadającej się do śledzenia.

Do kontroli śledzenia można również podejść od zupełnie innej strony. Nie potrzebujesz lunety guidującej, a guidera pozaosiowego (Off-Axis). Jest to element montowany pomiędzy wyciągiem okularowym a aparatem. Mały pryzmat pod kątem 90° kieruje nieco światła w wyciąg okularowy, w którym znajduje się okular z krzyżem nitek. Korzystająć z tego guidera, potrzebujesz jaśniejszej gwiazdy, znajdującej się w bliskim sąsiedztwie obiektu.

Kontrola prowadzenia może być dla obserwatora dość męcząca. Ponadto, czas poświęcony na naświetlanie nie może być wykorzystany na inne obserwacje. Automatyzacja prowadzenia nazywana jest autoguidingiem. Niemal wszystkie większe montaże GoTo oferują możliwość wyposażenia w autoguider. Obwód wymaga kamery, komputera, oprogramowania i kabla do połączenia z teleskopem. Jako kamerę, często wykorzystuje się niedrogie webcamy lub wysokoczułe kamery do monitoringu, takie jak Mintron, Watec i DMK. Oprogramowanie jest dostępne bezpłatnie w Internecie, a szeroko stosowany jest program Guidemaster. Aby uzyskać dalsze informacje dotyczące konkrentego montażu, warto szukać w Internecie po haśle "autoguider" i nazwie montażu.