Zima 2024/2025 przyniesie wiele spektakularnych zjawisk na nocnym niebie. Na przykład dwie opozycje planet oraz zakrycie Saturna przez Księżyc. Ale to oczywiście nie wszystko.

Jakich wyjątkowych zjawisk astronomicznych możemy się spodziewać? Odkryj wszystkie Astrohighlights tej zimy w naszej nowej infografice, która opisuje najbardziej spektakularne zjawiska na niebie.

Życzymy udanych obserwacji!

Grudzień

4 grudnia: Księżyc spotyka Wenus
Wieczorem 4 grudnia niebo oferuje niezwykle spektakularny widok. Podczas zmierzchu wąski sierp Księżyca i jasna planeta Wenus znajdą się blisko siebie tuż nad południowo-zachodnim horyzontem. Księżyc ukaże się jako bardzo cienki sierp, będzie zaledwie trzy dni po nowiu. Wenus, świecąca około 4,5 stopnia nad Księżycem, będzie łatwo widoczna gołym okiem. To zjawisko to idealna okazja do wykonania klimatycznego zdjęcia, zwłaszcza we wczesnej fazie zmierzchu.

7 grudnia: Jowisz w opozycji
Na początku grudnia Jowisz, największa planeta w naszym Układzie Słonecznym, znajdzie się w opozycji do Słońca. Oznacza to, że będzie widoczny przez całą noc, a już podczas wieczornego zmierzchu pojawi się nad horyzontem. Po Księżycu i Wenus, Jowisz jest najjaśniejszym ciałem niebieskim na nocnym niebie. Porównaj jego jasność z najjaśniejszymi gwiazdami na niebie – Jowisz przewyższa je wszystkie i jest bardzo łatwo zauważalny.

8 grudnia: Księżyc spotyka Saturna
Tuż po zapadnięciu zmroku 8 grudnia Księżyc i Saturn znajdą się wysoko na nocnym niebie. Oba ciała niebieskie będą w gwiazdozbiorze Wodnika, który jest trudny do rozpoznania z powodu swoich niezbyt jasnych gwiazd. Jednocześnie na południowym zachodzie będzie jasno świeciła planeta Wenus.

14 grudnia: Rój meteorów Geminidów
W nocy z 14 na 15 grudnia rój meteorów Geminidów osiągnie swoje maksimum. Ten rój wydaje się pochodzić z gwiazdozbioru Bliźniąt i często jest uważany za najobfitszy w ciągu roku. Teoretyczna liczba meteorów wynosi około 120 na godzinę, ale w praktyce zobaczymy ich mniej. W tym roku obserwację dodatkowo utrudni pełnia Księżyca, przez co widoczne będą tylko najjaśniejsze meteory. Mimo to warto wyjść na zewnątrz, aby dostrzec szczególnie jasną „spadającą gwiazdę”.

17 grudnia: Księżyc spotyka Marsa
17 grudnia malejący Księżyc oraz planeta Mars znajdą się w odległości około 5 stopni od siebie. Czerwona planeta i delikatnie połyskujący sierp Księżyca stworzą razem fascynujący widok.

25 grudnia: Księżyc spotyka Spikę
We wczesnych godzinach porannych 25 grudnia Księżyc zbliży się do Spiki, najjaśniejszej gwiazdy w gwiazdozbiorze Panny. Gwiazdozbiór ten jest charakterystyczny dla wiosennego nieba, a Spika w trakcie zimy będzie wschodzić coraz wyżej. To świetna okazja, aby wstać nieco wcześniej!

Styczeń

3 stycznia: Księżyc spotyka Wenus
Wczesnym wieczorem 3 stycznia ponownie będziemy świadkami spotkania między cienkim sierpem Księżyca a planetą Wenus. Szczególnie podczas zmierzchu to zjawisko astronomiczne zachwyca niezwykłym pięknem. Uważni obserwatorzy, mogą dostrzec również Saturna, który świeci znacznie słabiej i znajduje się powyżej Wenus.

4 stycznia: Księżyc zakrywa Saturna
4 stycznia czeka nas rzadkie zjawisko astronomiczne: Księżyc zakryje planetę Saturn. O godzinie 18:34 CET Saturn zniknie za ciemną stroną Księżyca, jakby ktoś wyłączył światło. O 19:36 CET Saturn pojawi się po drugiej stronie Księżyca. Warto zacząć obserwacje kilka minut przed zakryciem Saturna, aby zobaczyć cały przebieg tego wydarzenia. To obowiązkowy punkt programu dla wszystkich miłośników astronomii!

9 stycznia: Złoty uchwyt
9 stycznia na powierzchni Księżyca pojawi się wyjątkowe zjawisko świetlne, tak zwany „Złoty Uchwyt”. Nie jest to dzieło astronauty, lecz fascynująca gra świateł. Zjawisko to występuje, gdy Księżyc jest oświetlony w 83%, około 10 dni po nowiu. Wschodzące Słońce oświetla szczyty gór w paśmie Jura, podczas gdy doliny pozostają w cieniu. Tworzy to wrażenie złotego uchwytu. Od około godziny 17:00 CET warto spojrzeć przez teleskop, aby podziwiać to wyjątkowe widowisko.

13 stycznia: Księżyc spotyka Marsa
Wieczorem 13 stycznia Księżyc i Mars znajdą się blisko siebie, świecąc razem w gwiazdozbiorze Bliźniąt. Wieczór to dobry moment na obserwację, ale jeszcze lepszy będzie poranek. Dlaczego rano? Ponieważ w ciągu nocy Księżyc będzie zbliżał się do Marsa, oba ciała niebieskie znajdą się zaledwie 0,2 stopnia od siebie.

16 stycznia: Mars w opozycji
16 stycznia planeta Mars znajdzie się w opozycji i będzie widoczna wysoko na nocnym niebie przez całą noc. Średnica planety wyniesie około 14,5 sekundy łuku. Razem z dwiema jasnymi gwiazdami, Kastorem i Polluksem w gwiazdozbiorze Bliźniąt, Mars utworzy wyraźny trójkąt. Znajdujący się w odległości 96 milionów kilometrów Mars jest tylko pięć minut świetlnych od Ziemi – to doskonała okazja, aby podziwiać czerwoną planetę przez teleskop.

17 stycznia: Saturn spotyka Wenus
Podczas zmierzchu 17 stycznia Saturn i Wenus zbliżą się do siebie na odległość około 2 stopni. Ta koniunkcja to nie tylko wizualna przyjemność, ale również okazja, aby łatwo porównać jasność obu planet. Wenus świeci 194 razy jaśniej niż Saturn. To wspaniała okazja, by obserwować obie planety o zmierzchu.

Luty

1 lutego: Księżyc spotyka Saturna i Wenus
Wąski rosnący sierp Księżyca znajdzie się dziś wieczorem pomiędzy planetami Saturn i Wenus. To piękny widok, szczególnie urokliwy podczas zmierzchu. To zjawisko astronomiczne jest doskonałą okazją do wykonania klimatycznego zdjęcia: sierp Księżyca otoczony przez dwie planety – prawdziwa uczta dla oczu.

6 lutego: Księżyc spotyka Jowisza i Plejady
6 lutego Księżyc kontynuuje swoją wędrówkę po ekliptyce i osiąga znaną gromadę otwartą Plejady. Ta gromada gwiazd, znana również jako „Siedem Sióstr”, znajduje się w gwiazdozbiorze Byka i w połączeniu z jasną planetą Jowisz tworzy wspaniałą scenę na niebie. Podczas swojej podróży Księżyc regularnie przechodzi przez tak zwane „Złote Wrota Ekliptyki”, których filarami są Plejady i gromada Hiady. To zachwycający widok, który ilustruje wędrówkę Księżyca w interakcji z gwiazdami i planetami.

9 lutego: Księżyc spotyka Marsa
9 lutego Księżyc i czerwona planeta Mars zbliżą się do siebie na odległość zaledwie 0,5 stopnia. To wspaniałe zjawisko będzie widoczne wieczorem. Warto skorzystać z okazji, bo odległość między nimi będzie wyjątkowo mała.

12 lutego: Księżyc spotyka Regulusa
12 lutego Księżyc przejdzie przez gwiazdozbiór Lwa i zbliży się do Regulusa, najjaśniejszej gwiazdy w Lwie. Regulus jest jedną z najjaśniejszych gwiazd zimowego nieba i wraz z Księżycem zapowiada nadchodzące gwiazdozbiory wiosenne. Chociaż może być jeszcze zimno, niebo pokazuje, że wiosna jest coraz bliżej.

17 lutego: Księżyc spotyka Spikę
17 lutego Księżyc zbliży się do Spiki, najjaśniejszej gwiazdy w gwiazdozbiorze Panny. Spika jest jedną z najjaśniejszych gwiazd wiosennych i tej nocy będzie jeszcze dość nisko nad horyzontem. Jednak w miarę upływu nocy Spika wzniesie się wyżej i będzie doskonale widoczna razem z lśniącym sierpem Księżyca. To świetna okazja, aby ponownie zapoznać się z gwiazdozbiorami wiosennymi.